رشته MBA چیست؟

تیم محتوایی پی‌پینگ در سایر ۱۴۰۲/۰۹/۲۹

 

امروزه رشته MBA متقاضیان زیادی دارد. چون با توجه به بازار کار و شرایط عالی در آینده بیشتر افراد بعد از اتمام دوره کارشناسی به دنبال گذراندن دوره کارشناسی ارشد مدیریت بازگانی یا همان MBA هستند.

با این حال اگر برای به دنبال پاسخ سوال چرا MBA هستید، پیشنهاد می کنیم تا انتهای مطلب همراه ما باشید چرا که قصد داریم تمام سوالات شما در مورد این رشته را پاسخ دهیم.

بنابراین، برای توضیح کامل رشته MBA همه اطلاعات اساسی در مورد آن جمع آوری شده است و هر کسی که می خواهد این رشته را انتخاب کند باید از آن ها آگاهی داشته باشد. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

تاریخچه رشته MBA

اولین بار این رشته در دهه 1900 معرفی شد. این دوره در اولین دانشگاه تحصیلات تکمیلی مدیریت، دانشکده تجارت تاک در کالج دارتموت برگزار شد.

این رشته ابتدا کارشناسی ارشد علوم تجاری نامیده می‌ شد، اما بعدا به کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی تغییر نام داد. کالج بعدی که این رشته را معرفی کرد، دانشگاه مدیریت بازرگانی هاروارد در سال 1908 بود که آن زمان برای اولین دوره 80 دانشجو ثبت‌ نام کردند.

دانشکده مطالعات مدیریت دانشگاه دهلی اولین برنامه درسی MBA را برای هر کالج هند در سال 1968 تهیه کرد.

رشته MBA چیست؟

MBA یا کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی مدرک شناخته شده بین المللی است که برای توسعه مهارت های مورد نیاز در زمینه مدیریت و تجارت طراحی شده است.

کسب این مدرک بیشتر برای کسانی که به دنبال مقام های مدیریتی سطح بالا هستند ضروری تلقی می شود. دوره این رشته در ایالات متحده در اوایل قرن بیستم یعنی زمانی آغاز شد که این کشور به سمت صنعتی شدن پیش رفت و شرکت ها به دنبال رویکردهای علمی برای مدیریت بودند.

این رشته آینده کاملا روشنی دارد و برنامه های آن با موفقیت اجرا می شوند. چون در فوریه 2016 تعداد دانشگاه های معتبری که این رشته را تدریس می کردند به 755 مورد در 51 کشور و منطقه از جهان رسید.

اهمیت رشته MBA

همان‌ طور که در بالاتر بیان کردیم MBA آینده امیدوارکننده ای دارد. زیرا پایه حقوقی و دستمزد آن از همان ابتدا بسیار بالاتر از دانشجویان رشته های دیگر در مقطع کارشناسی ارشد است.

اگر دنبال کسب منصب های مدیریتی هستید قید برخورداری از مدرک MBA در رزومه تان این مسیر را برایتان هموار می کند. با این رشته دامنه شبکه دانشجویی افزایش پیدا می کند که این کار با حرکت اساتید و معلمان آغاز می شود و در نهایت به شریک های تجاری و همکاری ختم می شود.

MBA به عنوان یک دوره حرفه ای، زمینه ای را برای دانشجو فراهم می کند تا نه تنها دانش کسب کند بلکه با استانداردهای صنعت در زمینه ارتباطات و رشد نیز آشنا شود. البته این بستگی به دانشگاهی دارد که شما آن را برای ادامه تحصیل انتخاب می کنید.

دوره رشته MBA

همان طور که گفتیم MBA یعنی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی. بنابراین برای گرفتن مدرک آن ابتدا باید در آزمون کارشناسی به کارشناسی ارشد قبول شوید و پس از طی دو سال و گذراندن کارآموزی مدرک خود را دریافت کنید.

در درجه اول، مدرک MBA به فرد این را امکان می دهد که در حوزه های زیر متخصص شود:

• سرمایه گذاری
• حسابداری
• بازاریابی
• بهره برداری
• منابع انسانی
• استراتژی و مشاوره
• اقتصاد
• مدیریت کلی
• مدیریت بین الملل

تخصص های جدید MBA شامل موارد زیر است:

• کارآفرینی
• رهبری
• تجارت الکترونیک
• مراقبت های درمانی
• علم رسانه
• سرگرم کردن بازدیدکنندگان

بازار کار رشته MBA

به دنبال تحقیق هایی که در این زمینه انجام شد، ده بازار کاری که در ادامه معرفی می کنیم جز برترین فرصت های شغلی برای فارغ التحصیلان رشته MBA است.

مدیریت بازاریابی

مدیران بازاریابی محصولات یک شرکت را می‌ فروشند، روی استراتژی های قیمت گذاری فکر می کنند و باید بودجه در دسترس خود را مدیریت کنند. علاوه بر این، باید همیشه دنبال مشتری های جدید باشند و شرکت را توسعه دهند.

چگونه می توان رضایت مشتری را بدست آورد؟ پاسخ را در بلاگ پست “رضایت مشتری” مطالعه کنید.

نکات مثبت

رهبری تیم، ترغیب و آموزش دیگران و مسافرت. به طور بالقوه رشد زیادی در این حوزه وجود دارد.

نکات منفی

متقاضی زیاد، توانایی راه اندازی کسب‌ و کار و رهبری تیم دشوار است.

مدیریت بهره‌ برداری تجارت

مدیران عملیات تجاری از مهارت های خود در مدیریت زنجیره تامین و مدیریت بهره برداری برای غلبه بر چالش های تجاری موجود بر سر راه بهره می برند. تمرکز اصلی این است که زنجیره تامین نیاز جهانی به بهترین روش ممکن مدیریت می‌ شود.

نکات مثبت

حقوق خوب، صنایع مختلف برای کارهای مانند تجارت، واردات، صادرات و موارد مشابه، امکان پیشرفت

نکات منفی

ساعت های طولانی به همراه فشار کار بالا، رقابت زیاد

مدیریت خدمات بهداشتی

مدیران خدمات بهداشتی این اطمینان را به شما می دهند که شرکت ها در زمینه ارائه خدمات درمانی به همه قوانین دولت پایبند هستند. آن ها بر فعالیت پزشکان، تکنسین ها و کارمندان دفتری نظارت می کنند و مطمئن می شوند که همه چیز بدون هیچ مشکلی اجرا می شود.

نکات مثبت

امنیت شغلی، شرایط خوب کاری، یکی از پردرآمدترین مشاغل

نکات منفی

ساعت های طولانی به همراه فشار زیاد کار، مسئولیت های زیاد، پایبندی به سیستم و قانون پیچیده

مدیر مالی

مدیران مالی بر فعالیت ها و معامله های مالی یک شرکت نظارت می کنند. آن ها به دنبال راه های سرمایه گذاری بهتر و نقدینگی بیشتر هستند و به طور کلی با بودجه شرکت سر و کار دارند.

نکات مثبت

حقوق بالا، امنیت شغلی، متغیر بودن موقعیت های کاری

نکات منفی

نیازمند تجربه زیاد، ساعت های طولانی فشار کار به همراه استرس بالا

مدیریت سیستم های اطلاعاتی و کامپیوتر

آن ها مسئول برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر انواع فعالیت های در ارتباط با کامپیوتر برای سازمان های مختلف هستند. نقش اصلی این مدیران کمک به تعیین اهداف فناوری اطلاعات برای شرکت است و همچنین اطمینان یافتن از این که سیستم های کامپیوتری با اهداف شرکت مطابقت دارند.

نکات مثبت

دستمزد عالی، امکان رشد شغلی بالا، موقعیت برتر در زمینه فناوری اطلاعات

نکات منفی

ساعت های طولانی فشار کار به همراه استرس، عرصه دائما در حال تغییر است، بنابراین باید مهارت‌ ها مدام بروز شود.

مدیر صندوق سرمایه گذاری

مدیران صندوق های سرمایه گذاری مشاوره های مالی ارائه می دهند و برای سازمان ها و افراد بهترین روش های سرمایه گذاری را بیان می کنند. سرمایه گذاری در بازار بورس، املاک و دیگر بازارها انجام می شود.

نکات مثبت

دستمزد بالا، جایگاه شغلی عالی، توانایی هدایت سبک زندکی مجلل

نکات منفی

استرس و فشار زیاد به علت گرفتن تصمیات بزرگ و از دست ندادن موقعیت های مناسب، ساعت های طولانی

مدیریت ارشد فناوری

مدیران ارشد فناوری چشم انداز فنی را برای یک شرکت ایجاد می کنند. آن ها تیم فناوری را مدیریت می کنند و بر تحقیق و توسعه پروژه های خاص نظارت می کنند.

نکات مثبت

حقوق بالا، توانایی کار در بسیاری از صنایع و موقعیت ها، شغل شامل عناصر خلاقانه است.

نکات منفی

نیاز به پیش بینی و جلوگیری از مشکلات، زمان ساعت کاری طولانی، مسئولیت پذیری بالا

مدیر فناوری اطلاعات

مدیر IT مسئولیت مدیریت فناوری اطلاعات و سرویس های خدماتی و فعالیت های وابسته به کامپیوتر یک شرکت را برعهده دارد. مدیر فناوری اطلاعات مشخص می کند که اهداف فناوری اطلاعات یک شرکت چیست و مسئول پیاده‌ سازی سیستم های کامپیوتری مورد نیاز برای برآوردن تمام اهداف شرکت است.

نکات مثبت

حقوق خوب، رشد شغلی بالا، امنیت شغلی

نکات منفی

ساعت های طولانی فشار کار، رسیدگی به شکایات

تحلیل‌گر یا مشاور مدیریت

از مدیران تجزیه و تحلیل به عنوان مشاوران مدیریت نیز یاد می‌ شود و آن ها باید راهکارهایی را برای افزایش کارآیی شرکت و کاهش هزینه ها ارائه دهند.

نکات مثبت

حقوق خوب، رشد خوب بازار، نرخ اشتغال بالا، تنوع وظایف کاری

نکات منفی

ساعت های طولانی کار و مهلت های فوری، نیازمند مسافرت های زیاد

تحلیل‌گر پژوهش های عملیاتی

این شغل تمام بخش های یک شرکت را شامل می شود. تحلیلگران به مدیران کمک می کنند تا بهترین تصمیم را برای تخصیص منابع شرکت، ایجاد برنامه و روش های تولید کارآمد بگیرند و در زمینه مدیریت زنجیره تامین به طور موثر عمل کنند و در ایجاد ساختار قیمتی نیز تاثیرگذار باشند.

نکات مثبت

حقوق بالا، مزایای خوب، امکان رشد، شرایط کاری راحت

نکات منفی

ساعت های طولانی، نیازمند مهارت ها و تجربه بالا، استرس زیاد

چرا باید رشته MBA را برای تحصیل انتخاب کرد؟

این دوره را نباید تنها به صرف این که دوست یا خانواده‌ تان می گوید انتخاب کنید و در پاسخ به این سوال که چرا باید آن را دنبال کنید تنها به خودتان بستگی دارد.

شما باید خودتان بدانید که چرا می خواهید در این رشته تحصیل کنید، چگونه برای آینده کاری شما تاثیرگذار است و آیا در نهایت با این رشته به چیزی که در ذهن دارید دست پیدا می کنید یا خیر.

در واقع پاسخ به این سوال نیازمند تحقیق زیاد است تا در نهایت بتوانید تصمیم بگیرید برایتان مفید است یا خیر.

رشته MBA برای چه کسانی مناسب است؟

اساسا دوره MBA به این منظور طراحی شده که به ارتقای موقعیت فعلی تمامی مشاغل کمک کند. در واقع مهارت‌های آموخته شده در این دوره محدود به کسب و کار خاصی نیست و در بسیاری از مشاغل قابل اجرا خواهد بود. در کل تحصل در رشته MBA برای افرادی با شرایط زیر کاملا مناسب خواهد بود:

• این دوره به ویژه مناسب افرادی است که در رشته مدیریت کسب و کار در دانشگاه‌ها پرداخته اند. این افراد می توانند علاوه بر آموزش هایی که حین تحصیل دیده‌اند، با گذراندن دوره MBA مهارت های کاربردی و ضروری برای ثروت آفرینی در بازار کار را فرا بگیرند.
• راه اندازی کسب و کار در بازار پر رقابت فعلی بدون شک نیاز به داشتن معلومات و آگاهی از تکنیک‌ها و استراتژی‌های مدرن دنیای کسب و کار است. در دوره MBA با فراگیری مواردی همچون تکنیک‌های فروش و بازاریابی، مهارت‌های نرم مربوط به تصمیم‌گیری سریع و تکنیک‌های مدیریت کسب و کار می‌توانید یک کسب و کار پرسود راه‌اندازی کنید.
• بدون شک هر کارافرینی به دنبال افزایش فروش و سود بیزینس خود است. دوره MBA به این افراد کمک می‌کند که با تیم‌سازی و برنامه ریزی مدون فروش بالاتری تجربه نمایند.
• حتی اگر به عنوان کارمند در یک سازمان مشغول به کار هستید، گذراندن این دوره می تواند تاثیر شگرفی در بهبود روابط بین سازمانی و بهبود عملکرد کلی شما در سطح سازمان داشته باشد.
• اگر شما صاحب یک کسب و کار موفق و سودمند هستید، باز هم نیاز به بروزنگه داشتن دانش مدیریتی خود به منظور حصول پیشرفت‌های بیشتر هستید. لذا گذراندن این دوره بدون شک برای شما مفید خواهد بود.

 

پیش نیازهای رشته MBA برای خارج از کشور

اگر قصد دارید برای ادامه تحصیل در رشته MBA به خارج از کشور مهاجرت کنید و به دنبال پیش نیازهای لازم آن می‌گردید، باید بگوییم معیارها و مدارک هر دانشگاه متفاوت است و بهترین مرجع برای شما قطعا سایت دانشگاهی است که قصد دارید برای آن اپلای کنید.

اما اگر بخواهیم چند مورد کلی را بیان کنیم که اکثر دانشگاه ها از دانشجو می خواهند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تجربه کاری
• نمره آزمون های زبان GRE، آیلتس و تافل
• توصیه نامه ها
• سابقه تحصیلی
• حداقل مدرک فارغ التحصیلی
• مقالات

مدرک رشته های MBA چه تفاوتی با یکدیگر دارند و کدام معتبرتر است؟

در ایران نیز مانند دیگر کشورهای جهان دوره های فراوانی برای رشته MBA تشکیل می شود، در ادامه بیشتر در مورد این دوره ها و مدرک های آن صحبت می کنیم. ویژگی مشترک بین تمامی دوره ها این است که همگی مورد تایید وزارت علوم هستند.

مدرک روزانه‌

تمام دانشگاه های دولتی این دوره را ارائه می دهند و از آن جایی که هزینه ای برای تحصیل خود پرداخت نمی کنند تحصیل رایگان خواهد بود. در حقیقت چیزی شبیه بورسیه تحصیلی است که در دانشگاه های کشورهای دیگر به دانشجو تعلق می گیرد.

در مقابل تحصیل رایگان باید طبق زمانی که برای آن شخص تعیین شده است در دولت خدمت کند و اگر کسی نخواهد این تعهد خدمتی را انجام دهد باید هزینه را به دانشگاه خود بپردازد و مدرکش را آزاد کند.

دانشجویان این دوره باید به صورت حضوری در کلاس ها شرکت کنند و از امکاناتی نظیر خوابگاه نیز برخوردار هستند. اگر در دوره روزانه قبول شدید، اما ثبت نام نکردید سال دیگر نمی توانید برای دوره روزانه فرم پر کنید و تنها باید به دنبال دوره های دیگر باشید.

نوبت دوم

این دوره که به شبانه نیز معروف است زیر نظر وزارت علوم و بهداشت ارائه می شود. اگر بخواهیم تفاوت مدرک MBA در دوره روزانه و نوبت دوم را بیان کنیم باید بگوییم تنها شاید در بعضی از دانشگاه ها کلاس های مجزایی برای این دو دوره برگزار شود. اما این دو دوره از نظر مدرکی یکسان هستند و عنوان نوبت دوم در مدرک اصلا مطرح نمی شود.

دانشجویان این دوره باید برای هر ترم مبلغی را که مشخص شده است پرداخت کنند، بنابراین هیچ نوع تعهدی از نظر خدمتی ندارند. در صورتی که رتبه اول کلاس باشند تخفیف شهریه به آن ها تعلق می گیرد.

از نظر خوابگاه نیز دانشگاه تعهدی ندارد. تنها در صورت ظرفیت مازاد به آن ها خوابگاه می دهند که هزینه آن در مقایسه با دانشجویان دوره روزانه بیشتر است.

مجازی

یک دوره دیگر که آن هم زیر نظر وزارت علوم و بهداشت است، دوره مجازی MBA است. در این دوره ربطی به شرایط ندارد، چون در هر صورت کلاس ها مجازی است.

تنها راهی که برای ارتباط دانشجو و اساتید برقرار می شود اینترنت است و کلاس حضوری وجود ندارد. در این دوره نیز دانشجو باید برای هر ترم مبلغی را بپردازد.

در مدرک MBA در دوره مجازی برخلاف نوبت دوم عبارت مجازی در مدرک بیان می شود. این سبک از دوره بیشتر بر پایه آموزش است و دانشجویان در آخر تحصیل پایان نامه ندارند و امتحانات به صورت حضوری برگزار می شوند.

از آن جایی که این دوره مجازی است طبیعتا امکاناتی مانند خوابگاه نیز ارائه نمی شود و ثبت نام نکردن در این دوره در صورت قبولی محدودیتی برای کنکور سال آینده نخواهد داشت.

پردیس خودگردان

این دوره با دوره نوبت دوم شباهت زیادی دارد. دانشجویان این دوره مانند دیگر دوره ها از طریق قبول شدن در کنکور پذیرش می گیرند، اما از آن جایی که هزینه تحصیل بالا است ابتدا دوره نوبت دوم و سپس پردیس در این رشته پر می شود.

دانشجویان پردیس به صورت کاملا مجزا از دانشجوهای دیگر دوره های روزانه و شبانه به تحصیل می پردازند و اساتید آن ها نیز تفاوت دارد. عنوان پردیس دانشگاهی در مدرک افرادی که در این دوره ثبت نام کرده اند کاملا قید می شود. این دانشجویان از امکانات دانشگاه مانند خوابگاه نمی توانند استفاده کنند.

در صورتی که در این دوره دانشجو ثبت نام کند و بعد از آن قصد انصراف از تحصیل داشته باشد باید هزینه انصراف از تحصیل را پرداخت کند.

پیام‌ نور

دوره های پیام نور نیز مانند دیگر دوره ها تحت نظر وزارت علوم است، به همین دلیل مدرک آن اعتبار دارد. کلاس های این دوره به دو صورت حضوری و مجازی پیش می‌ رود، اما بیشتر مجازی است.

برای دروس عملی حتما باید در کلاس ها حضور داشته باشید و برای واحدهای تئوری اجباری نیست. برای این دوره نیز باید شهریه برای واحدهای دانشگاهی خود بپردازید.

غیرانتفاعی

برای پذیرش در دوره غیر انتفاعی می توان به دو صورت با آزمون و بدون آزمون اقدام کرد. این دوره نیز زیر نظر وزارت علوم است و دانشگاه‌ های آن نوعی از دانشگاه های دولتی محسوب می شوند.

مدارک این دوره اعتبار لازم را دارند. اما برای ادامه تحصیل در خارج از کشور با این مدرک ابهاماتی وجود دارد که باید ببینید پذیرش دانشگاه و کشور مقصد با این مدرک مورد قبول است یا خیر. شهریه دوره غیر انتفاعی بین شهریه نوبت دوم و پردیس قرار می گیرد.

دوره‌ آزاد

دوره های آزاد رشته MBA در بعضی از دانشگاه ها مانند دانشگاه تهران، شریف و موسسه‌ های آموزشی دیگر تشکیل می شود. هزینه این دوره ها به طور معمول بالا است و بیشتر مدیران در این دوره شرکت می کنند که در حال حاضر مشغول به کار هستند.

پذیرش در این دوره ‌ها عموما با مصاحبه همراه است و پیش ‌نیاز شرکت در این دوره سابقه کار و حتی در بعضی موارد سابقه کاری مدیریتی مورد نیاز است.

این سبک از دوره با برگزاری تعدادی کارگاه و جلسه در بیشتر موسسه‌ ها به صورت نیمه حضوری است. برخی از دانشجویانی که در حال تحصیل در رشته مدیریت کسب وکار هستند در این دوره ها برای ارتقای سطح مهارت های مورد نیاز شرکت می کنند.

مدرکی که در پایان این دوره به شما داده می شود با مدرک دانشگاهی متفاوت بوده و در واقع مدرکی است که به عنوان کسب مهارت در نظر گرفته می شود.

این دوره در موسسه‌های تحت نظر وزارت علوم برگزار می شود، اما مدرک آن مدرک دانشگاهی نیست و نمی توان برای ادامه تحصیل و شرکت در مقاطع بالاتر از آن بهره برد.

نکاتی برای زمان مطالعه دانشجویان رشته MBA

وقتی این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب می کنید باید بدانید بیشتر زمانی که در روز دارید صرف حضور در کلاس، ارائه سخنرانی و یادگیری مطالب جدید خواهد شد.

پیشنهاد می کنیم حتی اگر فرصت حضور در کنفرانس ها و جلسات تجاری دارید اصلا هیچ کدام از موقعیت ها را از دست ندهید تا بتوانید بیشتر با این رشته آشنا شوید.

در این دوره دو ساله سعی کنید از وقت خود به طور موثر بهره ببرید. زیرا شاید بعد از اتمام دوره دسترسی به موقعیت هایی که الان در اختیار دارید دیگر امکان پذیر نباشد.

در بالاتر نیز بیان کردیم که شما باید با میل و علاقه خودتان این رشته را انتخاب کنید و فشار خانواده یا دوستان و در نهایت انتخاب این رشته کار درستی نیست. همچنین تا زمانی که مطمئن نشدید این رشته برایتان مزیت دارد آن را انتخاب نکنید.

در نهایت فراموش نکنید که برای موفقیت در رشته MBA باید صبر، عملکرد درست و پشتکار کافی داشته باشید تا بتوانید در آینده به فرصت های عالی شغلی در این حوزه دست پیدا کنید.